Ελληνικό Σινεμά: Ιουλίου 2013

Ως την τελευταία μεγάλη της δραστηριότητα η Ερευνητική Ομάδα του Πολιτιστικού μας προγράμματος επέλεξε να διεξάγει μία πειραματική ραδιοφωνική εκπομπή, αποδεχόμενη την εξαιρετικά τιμητική πρόσκληση που δεχτήκαμε από την οργάνωση «Το χαμόγελο του Παιδιού». Πέντε μέλη της ομάδας μας είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν, την 26η Ιουνίου, τις εγκαταστάσεις του You smile και να πραγματοποιήσουν εκεί μία αληθινή ραδιοφωνική εκπομπή, με την βοήθεια των επαγγελματικών τεχνικών μέσων που διατίθεντο. Η μετάδοση της εκπομπής γινόταν μέσω της ιστοσελίδας www.yousmile.gr και τα θέματά της αντλούνταν από τις ποικίλες δραστηριότητες που υλοποίησε η Ομάδα μας, καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, όπως η επίσκεψή μας στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, η συνάντησή μας με τον Κώστα Βουτσά και τον Μίμη Πλέσσα, η εκδρομή

μας στην Θεσσαλονίκη και λοιπά. Η αρμόδια συντονίστρια της εκπομπής, η κυρία Χριστίνα, καθοδήγησε τα μέλη της Ομάδας μας σχετικά με το φιλικό και χαλαρό ύφος που έπρεπε να προσδώσουν. Η εκπομπή κίνησε ομαλά και διασκεδαστικά, με την ομάδα να προβάλει τις δραστηριότητές της σε διαλογικό ύφος και «παρεΐστικη» διάθεση, και ολοκληρώθηκε με χιούμορ και αστεία μεταξύ των συντελεστών.

Η εμπειρία που αποκόμισε η Ομάδα από αυτήν της την δραστηριότητα ήταν μοναδική καθώς καταφέραμε να εργαστούμε σε επαγγελματικό περιβάλλον με υψηλό τεχνολογικό εξοπλισμό, μία εμπειρία η οποία ολοκλήρωσε τον ήδη μεγάλο αριθμό δραστηριοτήτων της Ερευνητικής μας Ομάδας για το σχολικό έτος 2012-2013.

Όπως "οι θαλασσιές οι Χάντρες", έτσι και η ταινία "Γοργόνες και Μάγκες" (168-1969) είναι επηρεασμένη από το ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον που παρουσίαζε η χώρα μας.

Το σενάριο και η σκηνοθεσία της ταινίας είναι του Γιάννη Δαλιανίδη, η μουσική του Μίμη Πλέσσα και οι χορογραφίες των μουσικών νούμερων, που φτάνουν τα δέκα, του Γιάννη Φλερύ. Την ταινία ανέλαβε η εταιρεία παραγωγής ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ, και η πρώτη προβολή της έγινε στις 2/12/1968.

Στην αρχή η ταινία παρουσιάζει τον τουρισμό σαν μια ασχολία, που την επιδιώκουν, όσοι θέλουν να κερδίσουν από αυτόν. Δηλαδή και σε αυτή την ταινία ο τουρισμός παρουσιάζεται ως ευκαιρία για κέρδη από επιτήδεια άτομα, που εκμεταλλεύονται κατάλληλα τις ευκαιρίες που προσφέρονται σε αυτόν τον τομέα.

Δύο νέοι, άγνωστοι μεταξύ τους, ο Πέτρος (Φάιδων Γεωργίτσης), ένας ραλίστας, και η Φλώρα (Μαίρη Χρονοπούλου), όταν έμαθαν ότι ένας Ελβετός επιχειρηματίας θα επενδύσει τουριστικά σε ένα ελληνικό νησί, θέλησαν να επωφεληθούν από αυτή την ευκαιρία, ώστε να πλουτίσουν.

Ως πρώτο μουσικό νούμερο στην ταινία έχουμε τους φίλους του ραλίστα, που τον επευφημούν για το χρόνο που έφερε, καθώς προπονείται για ένα ράλυ στον οποίο θα συμμετείχε. Αγόρια και κορίτσια χορεύουν ανάλαφρα και τραγουδούν ένα χαρούμενο τραγούδι στο φίλο τους. Το μπουζούκι δεν υπάρχει στην μουσική αυτού του νούμερου.

Σε επόμενο μουσικό νούμερο εμφανίζεται η Φλώρα, αρχικά μόνη της στην σκηνή και στη συνέχεια χορεύει συνοδευόμενη από μπαλέτο έξι γυναικών με μαύρες φόρμες χορού, που χορεύουν πιασμένες από τους ώμους. Στην μουσική ακούγονται διπλοπενιές σε αργό ρυθμό. Συνοδεύει με ένα ρομαντικό τραγούδι ο Γιάννης Πουλόπουλος με την κιθάρα του.

Πολύ σύντομα ακολουθεί τρίτο μουσικό νούμερο, με τον Βαγγέλη Σειληνό και τη Νόρα Βαλσάμη ως κεντρικό χορευτικό ζευγάρι. Η χορογραφία είναι βασισμένη στους ελληνικούς δημοτικούς χορούς και οι στίχοι του τραγουδιού είναι σε δεκαπεντασύλλαβο στίχο που χαρακτηρίζει την δημοτική μας ποίηση. Η σκηνή αρχικά παρουσιάζει κάποιον νησιώτη να χτυπά την καμπάνα σε ένα εκκλησάκι. Κατόπιν δείχνει φυσικά τοπία του νησιού και τους ψαράδες καθισμένους τον ένα πίσω από τον άλλον να ξεμπλέκουν τα δίχτυα τους. Ταυτόχρονα η μουσική παίζει ζωηρά και χαρούμενα, ενώ έξι κοπέλες με επικεφαλής τη Νόρα Βαλσάμη, πλησιάζουν τους ψαράδες και χορεύουν όλοι μαζί.

Ο Πέτρος και η Φλώρα καταφθάνουν στο νησί με την υστεροβουλία να αγοράσουν φθηνά οικόπεδα και να τα πουλήσουν κατόπιν, όταν η αξία τους θα έχει διπλασιαστεί. Οι δυο νέοι, ο καθένας για τον εαυτό του, προσπαθούν να πείσουν τους νησιώτες να τους πουλήσουν γη. Οι ντόπιοι κάτοικοι του νησιού όμως, μετά από συμβουλή και επιμονή μιας γερόντισσας αρχόντισσας, και του εγγονού της, που ήταν εφοπλιστής, είναι πολύ διστακτικοί και αρνούνται να τους πουλήσουν.

Στη συνέχεια παρουσιάζεται ένα μουσικό νούμερο που εκτελείται από την Μαρίνα (Μάρθα Καραγιάννη), αδελφή του Παναγή, και τον Νικόλα (Βαγγέλη Σειλινό), όταν όλη η παρέα των ψαράδων πήγε να γευματίσει στην ταβέρνα του Παναγή. Στο περιεχόμενο του τραγουδιού η Μαρίνα, η οποία θέλει να φύγει από το νησί, και να ζήσει τη μεγάλη ζωή της πόλης, περιγράφει πώς φαντάζεται τον άντρα που θα παντρευτεί, που τον θέλει να κατάγεται από σπουδαία οικογένεια, ευγενικό, πλούσιο για τον οποίο η κάθε της επιθυμία θα είναι νόμος. Και αυτό το μουσικό νούμερο είναι γραμμένο σε δεκαπεντασύλλαβο στίχο.

Στο επόμενο μουσικό νούμερο η Φλώρα χορεύει και τραγουδά ένα ζωηρό ρυθμό στο μαγειρίο του Παναγή (Γιάννης Βογιατζής). Το περιεχόμενο του τραγουδιού προβάλλει την καλή πλευρά του τουρισμού, την πρόοδο και την άνεση, αφού η Φλώρα προσπαθεί με αυτό τον τρόπο να πείσει του νησιώτες να της πουλήσουν οικόπεδα. Σε ένα σημείο του παραπάνω μουσικού νούμερου η οθόνη χωρίζεται στα δύο. Στο ένα μέρος προβάλλεται η Φλώρα να χορεύει και να τραγουδά, και στο άλλο μέρος εμφανίζονται τα αγαθά του τουρισμού, όπως ξενοδοχειακές μονάδες, ιστιοπλοϊκά, θαλάσσιο σκι κ.α. Ο τουρισμός εδώ φαίνεται να έχει σχέση με τις διακοπές τη χαρά και το μοντέρνο.

Σε ένα επόμενο μουσικό νούμερο με το οποίο η Φλώρα προσπαθεί να δελεάσει τους νησιώτες να πουλήσουν τη γη τους ακολουθεί ένα ντουέτο με τη Φλώρα και τον Νικόλα που χορεύουν ζεϊμπέκικο με μουσική κυρίως μπουζουκιών. Τους συνοδεύουν δυο άντρες που και αυτοί αποτελούν μέρος της παρέας και χορεύουν μαζί τους. Η σκηνή έχει σαν φόντο τα στενά δρομάκια και τα νησιώτικα σπίτια.

Ο αρραβωνιαστικός της Μαρίνας, ο Δημητρός, βλέποντας την να αγκαλιάζει τον Πέτρο (Φαίδων Γεωργίτσης), ζηλεύει τόσο πολύ και θυμώνει με τη συμπεριφορά της ώστε φτάνει στο σημείο να έχει ψευδαισθήσεις, ότι δηλαδή είναι σκληρός και αμείλικτος πειρατής. Έτσι κτίζεται το επόμενο μουσικό νούμερο με πειρατές που παλεύουν μεταξύ τους με πιστόλες και ξίφη, ενώ η Μαρίνα σέρνεται στα πόδια του Δημητρού, ικετεύοντάς τον να την συγχωρήσει κάτι που στο τέλος το επιτυγχάνει και νιώθουν ευτυχισμένοι και οι δυο τους.

Στο μεταξύ η Φλώρα δέχτηκε την πρόσκληση του Ιάσονα, εγγονού της γερόντισσας, και τον επισκέπτεται στο σπίτι του. Εκεί οι δυο νέοι αισθάνονται ότι ο ένας είναι πλασμένος για τον άλλον και αμέσως μετά χορεύει και τραγουδά ένα ρομαντικό τραγούδι που αναφέρεται στην αγάπη τους, έχοντας ως φόντο νησιώτικα τοπία και δρομάκια.

Ακολουθεί μια σκηνή στην οποία ο Νικόλας, που έτρεφε μια συμπάθεια για την Φλώρα, πετά τη βέρα των αρραβώνων του με τη Νόρα Βαλσάμη τη στιγμή που εκείνη προσπαθούσε να τον κάνει να καταλάβει ότι αυτή η γυναίκα (η Φλώρα) μόνο να τον εκμεταλλευτεί θέλει. Τότε εμφανίζεται η Μαρινέλα τραγουδώντας ένα θρηνητικό τραγούδι ("Άνοιξε Πέτρα για να μπω..."), το οποίο χορεύει ο Νικόλας, ενώ η αρραβωνιαστικιά του καταφεύγει στο χορό των γυναικών που έχουν εμφανιστεί στη σκηνή για να την παρηγορήσουν. Η πλατεία του χωριού με τα σπίτια στο βάθος, ο θρήνος της Μαρινέλας για την απώλεια του μνηστήρα, οι κυκλικοί χοροί που χορεύουν οι γυναίκες με τις μαύρες μαντήλες στο κεφάλι ακόμα και ο θρήνος της τραγουδίστριας που είναι στο πρώτο ενικό πρόσωπο ανακαλούν στη μνήμη μας το χορό στις παραστάσεις της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας.

Στην μεταπολεμική εποχή έχουμε αναβίωση των παραστάσεων του Αρχαίου Ελληνικού δράματος (τραγωδίας και κωμωδίας) στο θέατρο της Επιδαύρου αρχικά και στο θέατρο του Ηρώδου του Αττικού στην Αθήνα, αργότερα. Το συγκεκριμένο τραγούδι της Μαρινέλας έχει ως βάση του και ως προς την μουσική και ως προς το θέαμα μια σύζευξη της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας με στοιχεία του Ελληνικού λαϊκού πολιτισμού. Με αυτή την συνεννόηση επιδιώκεται να τονιστεί η ενότητα του ελληνικού έθνους από τα Αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.

Το «γκραν φινάλε» του μιούζικαλ, που πάντα είναι λαμπερό, αποτελείται από μικρότερα μουσικά νούμερα και παριστάνεται σε ένα κέντρο με τη δικαιολογία ότι οι δύο νέοι φεύγουν για την Αμερική και θέλουν να αποχαιρετίσουν τους φίλους τους. Το περιβάλλον είναι πλουσιο και μοντέρνο και προσκεκλημένοι είναι όλοι οι νησιώτες, φίλοι της Φλώρας και πολύς ακόμη κόσμος. Αρχικά εμφανίζεται η Φλώρα με μακρυά κίτρινη τουαλέτα και προσκαλεί τους φίλους της να ανέβουν στην πίστα και να χορέψουν. Ταυτόχρονα εμφανίζεται τετραμελές χορευτικό συγκρότημα που χορεύει ζεϊμπέκικο ενώ ο Γιάννης Πουλόπουλος τραγουδά ένα λαϊκό τραγούδι που το συνοδεύει μουσική από μπουζούκια. Κατόπιν εμφανίζεται η Μαρίνα (Μάρθα Καραγιάννη) με χρυσό πλουμιστό μπικίνι και χρωματιστά πούπουλα. Χορεύει ένα αργό χορό και τα νούμερα είναι σύντομα και έτσι αμέσως μετά εμφανίζεται ο Νικόλας να χορεύει ζεϊμπέκικο και η Μαρινέλα ντυμένη με άσπρα και γαλαζοπράσινη μαντήλα τραγουδά ένα αργό τραγούδι με ευχάριστο όμως περιεχόμενο αφού γύρισε πια αυτός που καρτερούσε. Χωρίς διακοπή εμφανίζεται στη σκηνή μπαλέτο από τρεις άντρες και τρεις γυναίκες, που χορεύουν πάλι ζεϊμπέκικο με τη συμμετοχή της Φλώρας και του Νικόλα. Στην τελευταία σκηνή, όπως συνηθιζόταν στο μεγάλο φινάλε, εμφανίζονται όλοι οι χορευτές πάνω στην σκηνή και οι ηθοποιοί που πήραν μέρος στο έργο με επικεφαλής το κυρίαρχο ζευγάρι (Ιάσων και Φλώρα) χορεύουν και χαιρετούν τους θεατές.