Συνθέτες Ελληνικού Κινηματογράφου I

Συνθέτες I

Μάνος Χατζιδάκις

Ο Μάνος (Εμμανουήλ) Χατζηδάκης γεννήθηκε στην Ξάνθη 23 Οκτωβρίου 1925 και πέθανε στην Αθήνα στις 15 Ιουνίου του 1994. Από πολύ μικρή ηλικία, μόλις τεσσάρων ετών, ξεκινά μαθήματα πιάνου, ενώ παράλληλα εξασκείται στο βιολί και στο ακορντεόν. Το 1932 εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, το 1938, σε συνδυασμό με την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, αναγκάζεται να δουλέψει. Ταυτόχρονα όμως, παρακολουθεί ανώτερα μουσικά θεωρητικά μαθήματα από τον Μενέλαο Παλλάντιο (1940-1943), καθώς σπουδάζει Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς όμως να το ολοκληρώσει. Την περίοδο αυτή συναναστρέφεται με καλλιτέχνες και διανοούμενους όπως ο Νίκος Γκάτσος, οι ποιητές Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Άγγελος Σικελιανός και ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης. Το 1944 πραγματοποιείται η πρώτη εμφάνιση του ως συνθέτης, ενώ το 1946 καταγράφεται η πρώτη του εργασία για τον ελληνικό κινηματογράφο. Ο Χατζιδάκις σ’ όλη την καριέρα του ως συνθέτης θα γράψει διάφορα είδη μουσικής, όπως μπαλέτα, όπερες, έργα για πιάνο και κιθάρα, για ορχήστρα, σύνολο οργάνων, μουσικές για το αρχαίο δράμα και το σύγχρονο θέατρο, ενορχηστρώσεις καθώς και μουσική για τον ελληνικό (και ξένο) κινηματογράφο.

Ενδεικτικά, ο Χατζιδάκις βραβεύτηκε το 1959 για την μουσική της ταινίας «Το ποτάμι» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το 1961 του απονέμεται το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά», από την ταινία του Ζυλ Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή» (που συμπεριλαμβάνεται στα δέκα εμπορικότερα τραγούδια του 20ου αιώνα).

   Από συνέντευξή του το 1987 στη Λόλα Νταϊφά σημειώνουμε επίσης τα εξής:

-Δημιούργησε το 3ο πρόγραμμα ως αντίδραση του στην νεοελληνική αποτυχία

-Δεν είναι άνθρωπος που δέχεται να ελέγχεται

-Δεν είναι δυνατό να εργάζεται κάπου και να μην απηχούν οι απόψεις του

-Ο ίδιος αναφέρει πως δεν υπάρχουν πολλά νέα ταλέντα (ύστερα από την επίβλεψη ενός φεστιβάλ

  «υποτιθέμενων» νέων ταλέντων)

-Ο ίδιος έζησε και πέρασε την κατοχή (των Γερμανών), καθώς και την χούντα.

    Μερικά Έργα του για τον ελληνικό κινηματογράφο στην περίοδο 1955-1970 είναι τα εξής:

-ΣΤΕΛΛΑ 1955

-ΛΑΤΕΡΝΑ, ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΤΙΜΟ 1955

-Η ΚΑΦΕΤΖΟΥ 1956

-ΔΕΛΗΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΙ ΥΙΟΣ 1956

-Ο ΖΗΛΙΑΡΟΓΑΤΟΣ 1956

-ΛΑΤΕΡΝΑ, ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ 1956

-ΤΟ ΑΜΑΞΑΚΙ 1956

-ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ ΤΑ ΓΡΑΜΜΕΝΑ 1956

-ΑΓΙΟΥΠΑ 1956 -Η ΔΙΨΑ 1956

-ΓΙΑ ΔΥΟ ΡΟΓΕΣ ΣΤΑΦΥΛΙ 1956

-ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΨΕΜΑ 1957

-ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ 1958

-ΝΑΥΑΓΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 1958

-ZΑΛΟΓΓΟ, ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ 1958

-ΤΟ ΞΥΛΟ ΒΓΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ 1959

-ΤΟ ΚΛΩΤΣΟΣΚΟΥΦΙ 1959

-ΤΟ ΚΟΡΟΪΔΑΚΙ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΙΔΟΣ 1959

-ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ 1959

-ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ 1959

-Η ΛΙΖΑ ΤΟ ΣΚΑΣΕ 1959

-ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 1959

-Η ΚΥΡΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΣ 1959

-ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ 1959

-NEVER ON SUNDAY (Ελλ. τίτλος: ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ) 1960

-ΜΑΝΤΑΛΕΝΑ 1960

-Η ΑΛΙΚΗ ΣΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ 1960

-ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ 1960

-ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ 1960

 Γιάννης Σπανός

Ο Γιάννης Σπανός, ένας από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες, γεννήθηκε στο Κιάτο Κορινθίας το 1943 απ’ όπου ξεκίνησε τις σπουδές του στο πιάνο και γενικά τη μουσική. Υστέρα πηγαίνει στο Μουσικό Ωδείο Αθηνών, ενώ το 1959 ταξιδεύει στην Γαλλία. Αφού διακριθεί εκεί πέρα (ως πιανίστας), συνεργάζεται με σπουδαία ονόματα όπως οι Μπριζίτ Μπαρντό, Ζουλιέτ Γκρεκό, Μαρί Λαφορέτ, Πία Κολόμπο. Το 1963 γυρνάει στην Ελλάδα. Ξεκίνησε την δουλεία του στη δισκογραφία με το τραγούδι «Μια αγάπη για το καλοκαίρι», ενώ το 1966 ξεκινά η φιλμογραφία του («Όλοι οι άντρες είναι ίδιοι»). Ο Ίδιος θα συνεργαστεί με σπουδαίους τραγουδιστές, καθώς και λαϊκούς της Columbia (Γρηγόρη Μπιθικώτση, Σταμάτη Κόκοτα, Βίκυ Μοσχολιού), καθιερώνοντας τον έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες του ελληνικού πενταγράμμου. Εκτός από τον κινηματογράφο, έχει ασχοληθεί και το θέατρο, ορχηστρικά κομμάτια καθώς και με την μελοποίηση της ποίησης. Ο ίδιος βραβεύεται με το «πρώτο βραβείο μουσικής Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης» (1971), καθώς και αξίζει να σημειωθεί το αριστούργημα του «Οδός Αριστοτέλους¨(1974).

   Μερικά από τα μουσικά έργα του για τον ελληνικό κινηματογράφο είναι τα εξής:

-Σκιές στην άμμο

-Το νυφοπάζαρο

-Όμορφες μέρες

-Εκείνο το καλοκαίρι

-Αναζήτησις

-Το συμπόσιο

-Καλώς ήρθε το δολάριο

 -Ερωτική Συμφωνία

 Κώστας Καπνίσης

Ο Κώστας Καπνίσης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Νοεμβρίου του 1920 και πέθανε στις 4 Ιουλίου του 2007 στην ίδια πόλη (νοσοκομείο «Μετροπόλιταν». Το πρώτο του ερέθισμα στην μουσική προήλθε από το πιάνο που είχε ο πατέρας του στο κατάστημά υφασμάτων του. Σπούδασε πιάνο στο Ελληνικό Ωδείο και μετά, το 1943, πήρε μαθήματα απ’ τον Σκαλκώτα καθώς και τους Βώκο, Βάρβογλη και Γιάννη Παπαϊωάννου. Η καριέρα του ως συνθέτης αρχίζει το 1939, ενώ το 1941 εισέρχεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Ο ίδιος έχει γράψει μουσική για πάνω από 110 ταινίες για τον κινηματογράφο, τραγουδιών, ντοκιμαντέρ, μουσικών θεατρικών παραστάσεων, καθώς και έκανε πολλές διασκευές και ενορχηστρώσεις. Έχει βραβευτεί με το Χρυσό Μετάλλιο στο Φεστιβάλ τραγουδιού της Βραζιλίας (1967) και Βραβείο καλύτερης μουσικής στη Θεσσαλονίκη για την ταινία «Τα χέρια» (1962). Επίσης το 1969 και το 1977 έλαβε ιδιαίτερα βραβεία για την μουσική των ταινιών «Ο Πανικός» και «Αλέξανδρος ο Μέγας στην Ιστορία και τον θρύλο» αντίστοιχα.

Ο ίδιος, μέσα από μια συνέντευξη που έδωσε στην εκπομπή «Μονόγραμμα» μπορούμε να σημειώσουμε τα εξής σημαντικά:

-Πρώτο του τραγούδι: Γελάς (1938)

-Ήθελε να πάει αεροπορία για να φύγει, όμως δεν μπόρεσε και έγινε μουσικός

-Συνεργάστηκε με τους: Οικονομίδη, Κατσαρό, Σακελάριο, Χρήστο Γιαννακόπουλο, καθώς και με τον Τώνη Μαρούδα (υπηρέτησαν μαζί φαντάροι)

-Εκτός από συνθέτης, ο ίδιος έπαιξε έναν νέγρο πιανίστα (η παράσταση παίχτηκε για 1 μήνα, αφού μετά διακόπηκε όταν τον κάλεσαν για να πάει φαντάρος)

-Ο ίδιος λέει: «ήθελα να κάνω κάτι καλύτερο και ασχολήθηκα με τη μουσική του κινηματογράφου»

-Όσες φορές πήρε βραβείο στην Θεσσαλονίκη, δεν βρισκόταν εκεί

-Η χούντα τον έβγαλε απ’ τη ραδιοφωνία

-Το 1974 σταματά να γράφει μουσική για ταινίες και ασχολείται με το ραδιόφωνο

-Ο ίδιος έζησε και πέρασε την κατοχή, καθώς και την χούντα.

   

Ορισμένα από τα έργα του για τον ελληνικό κινηματογράφο ήταν:

-Ο Φανούρης και το σόι του (1957)

-Μια Ιταλίδα στην Ελλάδα (1958)

-Ο λεφτάς (1958)

-Ο Γιάννος κι η Παγώνα (1959)

-Ματωμένο ηλιοβασίλεμα (1959)

-Μπουμπουλίνα (1959)

-Έγκλημα στο Κολωνάκι (1959)

-Αγαπούλα μου (1960)

-Το ραντεβού της Κυριακής (1960)

-Το αγόρι π’ αγαπώ (1960)

-Της μιας δραχμής τα γιασεμιά (1960)

-Κατήφορος (1961)

-Καραγκούνα (1961)

-Η κατάρα της μάνας / Η υπόσχεση (1961)

-Ο Μιχαληός του 14ου συντάγματος (1962)

-Οι υπερήφανοι (1962)

-Μην ερωτεύεσαι το Σάββατο (1962)

-Χωρίς ταυτότητα (1963)

-Σκάνδαλα στο νησί του έρωτα (1963)

-Ο ανιψιός μου ο Μανώλης (1963)

-Λίγο πριν ξημερώσει (1963)

-Η πρώτη αγάπη (1964)

-Γάμος αλά... ελληνικά (1964)

-Δίψα για ζωή (1964)

-Το δόλωμα (1964)

-Η γυνή να φοβήται τον άνδρα (1965)

-Τζένη Τζένη (1965)

-Ου κλέψεις (1965)

-Πολύ αργά για δάκρυα (1968)

-Το παρελθόν μιας γυναίκας (1968)

-Καπετάν φάντης μπαστούνι (1968)

 Νίκος Μαμαγκάκης

Ο Νίκος Μαμαγκάκης γεννήθηκε το 1929 στο Ρέθυμνο, από οικογένεια λαϊκών μουσικών, και εξελίχτηκε σε έναν απ΄ τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Ξεκίνησε την μουσική σταδιοδρομία του από ηλικία 10 ετών, στην Φιλαρμονική Ρεθύμνου, ενώ στη συνέχεια πήγε στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα (1947-1953) με καθηγητές στα θεωρητικά τους Μ. Κουτούγκο, Α. Ευαγγελάτο, Μ. Βάρβογλη και Επ. Φασιανό. Αφού επέστρεψε στο Ρέθυμνο, αναλαμβάνοντας το Ωδείο της Φιλαρμονικής της πόλης, συνέχισε, το 1957, την Γερμανική υποτροφία του στην Ανωτάτη Μουσική Σχολή στο Μόναχο με τους Ορφ και Γκέντσμερ. Τέλος, το 1961 και 1962 σπουδάζει ηλεκτρονική μουσική με τον J.A, Riedl. Το 1965 γυρνάει οριστικά στην Αθήνα.

   Τα πρώτα του τραγούδια κυκλοφόρησαν το 1961, ενώ ασχολήθηκε για πρώτη φορά με τον ελληνικό κινηματογράφο την δεκαετία του 1970. Ο Ίδιος έγραψε, πέρα από μουσική για τον ελληνικό κινηματογράφο, και λαϊκά τραγούδια, τραγούδια πάνω σε στίχου παλαιότερων ποιητών, όπερες, κονσέρτα, συμφωνίες, χορωδιακά, μουσική δωματίου, σολιστικά έργα και τραγούδια για θεατρικά έργα. Ο ίδιος διακρίθηκε το 1962 παίρνοντας το Β' βραβείο του μουσικού διαγωνισμού Μάνος Χατζιδάκις του ATI («Μονόλογο» για σόλο Τσέλο), το 1964 το βραβείο μουσικής του κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης («Μονεμβασιά»), καθώς και το 1968 το βραβείο των κριτικών του ίδιου Φεστιβάλ.

Μερικά μουσικά έργα για τον ελληνικό κινηματογράφο είναι τα εξής:

-Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά

-Η νεράιδα και το παλικάρι

-Η αρχόντισσα και ο αλήτης

-Τα πέτρινα λουλούδια της θάλασσας

 -Η Ανθή -Εφτά ψαράδες

-Σ' αγαπώ, σ' αγαπώ

-Σκληρό μου αγόρι

-Ο Σαλονικιός

Πηγές: 1)Μάνος Χατζιδάκις:   Συνέντευξη

                                                 Βικιπαίδεια

            2)Γιάννης Σπανός:        Ογδοό

                                                 Βικιπαίδεια

            3)Κώστας Καπνίσης:   Αρχείο ΕΡΤ

                                                 Βικιπαίδεια

            4)Νίκος Μαμαγκάκης: Musicpedia